مدیر ارشد اجرايی (Chief Executive Officer) کيست؟

مدیر ارشد اجرایی (CEO) کیست؟

مدیر ارشد اجرایی (CEO) که به آن معمولا «مدیرعامل» نیز گفته می‌شود، بالاترین رتبه اجرایی در یک شرکت است. اصلی‌ترین مسئولیت‌های مدیر اجرایی یک شرکت، تصمیم‌گیری‌های اصلی شرکت، مدیریت کل عملیات و منابع یک شرکت، ایجاد ارتباط بین هیئت مدیره و عملیات شرکت است. CEO توسط هیئت مدیره و سهام‌داران آن انتخاب می‌شود. در برخی موارد، مدیران ارشد اجرایی مالک یک شرکت هستند. در برخی دیگر، این مدیران توسط هیئت مدیره انتخاب می‌شوند.
نقش مدیر ارشد اجرایی از شرکتی به شرکت دیگر بسته به اندازه، فرهنگ و ساختار شرکت متفاوت است. در شرکت‌های بزرگ، CEOها معمولا فقط با تصمیمات استراتژیک پراهمیت و تصمیماتی که رشد کلی شرکت را هدایت می‌کنند، سروکار دارند. برای مثال، آن‌ها ممکن است به نحوه تخصیص سرمایه در شرکت یا نحوه ایجاد تیم تصمیم بگیرند مدیران ارشد اجرایی علاوه بر این‌ها می‌توانند سبک و فرهنک شرکت خود را تغییر دهند.
در شرکت‌های کوچک‌تر، مدیران ارشد اجرایی اغلب درگیر کارهای روزمره هستند. لازم به ذکر است که در سازمان‌های کوچک یا سازمان‌هایی که هنوز در مرحله راه‌اندازی یا رشد هستند، مدیر  ارشد اجرایی ممکن است به‌عنوان مدیر مالی یا مدیر ارشد عملیاتی (COO) و غیره نیز خدمت کند.
مطالعه‌ای از هاروارد بیزینس نحوه گذراندن وقت مدیران ارشد اجرایی را تحلیل کرد. آن‌ها دریافتند که 72 درصد از زمان این مدیران در جلسات و 28 درصد به‌تنهایی صرف می‌شود . علاوه بر این‌، 25 درصد برای روابط، 25 درصد برای بررسی واحد تجاری و بررسی عملکرد، 21 درصد برای استراتژی، و 16 درصد برای فرهنگ و سازمان هزینه می‌شود. این مطالعه نشان داد که فقط 1 درصد از زمان صرف مدیریت بحران و 3 درصد به روابط با مشتری اختصاص یافته است.

وظایف و مسئولیت‌های مدیر ارشد اجرایی (CEO)

مسئولیت‌های یک مدیر اجرایی با توجه به  شرکت‌، صنایع و اندازه‌ سازمان بسیار متفاوت است. به‌طور کلی، ممکن است از مدیر ارشد اجرایی انتظار رود که مسئولیت‌های زیر را برعهده بگیرد:

• نظارت بر جهت استراتژیک یک سازمان. مدیر ارشد اجرایی معمولا نتایج را ترکیب می‌کند و در مورد برنامه‌های بلند‌مدت یک شرکت تصمیم می‌گیرد.
• اعمال تغییرات و طرح‌های پیشنهادی. تغییرات اغلب مستقیما توسط مدیران عملیاتی اجرا می‌شوند، اما در نهایت به عهده مدیر ارشد اجرایی است که از اجرای برنامه‌های بلندمدت اطمینان حاصل کند.
• شرکت در برنامه‌های رسانه‌ها. مدیر ارشد اجرایی اغلب چهره شرکت است، بنابراین باید در برنامه‌های رسانه‌ها ظاهر شود. مدیر ارشد اجرایی ممکن است در کنفرانس‌ها صحبت کند، در مورد تغییرات قابل توجه در شرکت با مردم صحبت کند یا در رویدادهای اجتماعی شرکت کند.
• تعامل با سایر مدیران. برای موفقیت یک شرکت، داشتن مجموعه‌ای از مدیران که یک مدیر ارشد اجرایی بتواند به آن‌ها تکیه کند، حیاتی است. مدیر ارشد اجرایی به‌جای نظارت مستقیم بر هر جنبه از یک شرکت، اغلب به مدیران دیگر برای مدیریت شرکت خود متکی است. در واقع در تعامل با سایر مدیران است که به درک سطح بالایی از نحوه انجام کارها می‌رسد.
• گزارش به هیئت مدیره. هیئت مدیره بر عملکرد کل شرکت نظارت می‌کند و مدیر ارشد اجرایی را مسئول می‌داند. مدیر ارشد اجرایی اغلب به هیئت مدیره گزارش می‌دهد و از هیئت مدیره در مورد جهت‌گیری کلی شرکت بازخورد دریافت می‌کند.
• نظارت بر عملکرد شرکت. مدیر ارشد اجرایی در نهایت مسئول عملکرد مالی یک شرکت است. آن‌ها معمولا از کارکنان خود درخواست گزارش می‌کنند تا درک سریعی از عملکرد هر بخش شرکت داشته باشند.
• فرهنگ و محیط کار. مدیر ارشد اجرایی مسئول تنظیم سبک و فرهنگ و ایجاد محیط کاری استاندارد است. آن‌ها معتقدند که بهترین راه موفقیت شرکت همین است. کارکنانی که زیر نظر مدیر ارشد اجرایی کار می‌کنند اغلب به مدیران اجرایی برای ایجاد و حفظ فرهنگ سازمان کمک می‌کنند.

تاثیرات تغییر مدیر ارشد اجرایی (CEO)

در طول فرایند تغییر مدیر ارشد اجرایی، بازارها ممکن است به تغییر رهبری شرکت واکنش مثبت یا منفی نشان دهند. این موضوع نشان می‌دهد که مدیران  ارشد اجرایی می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد یک شرکت داشته باشند. به‌عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که 45 درصد از عملکرد شرکت تحت تأثیر مدیر ارشد اجرایی است. وقتی یک مدیر ارشد اجرایی جدید یک شرکت را تحویل می‌گیرد، قیمت سهام آن ممکن است به دلایلی تغییر کند. با این حال، هیچ ارتباط مثبتی بین قیمت سهام و اعلام مدیر جدید وجود ندارد. تغییر مدیر ارشد اجرایی ریسک نزولی بیشتری نسبت به روند صعودی دارد، به‌ویژه زمانی که این تغییر بدون برنامه‌ریزی باشد. به‌عنوان مثال، قیمت سهام می‌تواند بر اساس درک بازار از توانایی مدیر ارشد اجرایی جدید برای رهبری شرکت، کم یا زیاد شود. عوامل دیگری که باید در هنگام سرمایه‌گذاری در سهام شرکتی که در حال تغییر مدیریت است در نظر گرفت، شامل دستور کار مدیر ارشد اجرایی آینده است. شهرت یک مدیر ارشد اجرایی می‌تواند در زمینه‌هایی مانند توانایی برای رشد سهم بازار، کاهش هزینه‌ها یا گسترش به بازارهای جدید منعکس شود.

تفاوت CEO و COB

مدیر ارشد اجرایی جنبه‌های عملیاتی یک شرکت را هدایت می‌کند. در مقایسه، هیئت مدیره، به رهبری رئیس هیئت مدیره (COB)، به‌صورت کلی بر یک شرکت نظارت دارد. هیئت مدیره این اختیار را دارد که تصمیمات مدیرعامل را رد کند. در برخی موارد، مدیر ارشد اجرایی و رئیس هیئت مدیره می‌توانند یک فرد باشند، اما بسیاری از شرکت‌ها این نقش‌ها را بین دو نفر تقسیم می‌کنند.

تفاوت CEO و CFO

CFO مدیر ارشد مالی یک شرکت است. در حالی که مدیران ارشد اجرایی عملیات عمومی را مدیریت می‌کنند، مدیران مالی به‌طور خاص بر روی مسائل مالی تمرکز می‌کنند. یک CFO نقاط قوت مالی یک شرکت را تحلیل کرده و توصیه‌هایی برای بهبود ضعف‌های مالی ارائه می‌کند.

در مورد این‌که سمت کدام یک در شرکت بالاتر است باید گفت که موقعیت مدیر ارشد اجرایی، بالاترین سمت مدیریتی‌ای است که در یک شرکت می‌توان تصاحب کرد. مدیر مالی به مدیر ارشد اجرایی گزارش می‌دهد.

تفاوت CEO و COO

مدیر ارشد عملیاتی (COO) بعد از مدیر ارشد اجرایی در رتبه دوم قرار دارد. مسئولیت آن‌ها به‌عنوان رئیس منابع انسانی، استخدام، حقوق و دستمزد و آموزش در کنار وظایف اداری است.

چه سمتی بالاتر از مدیر مدیر ارشد اجرایی است؟

یک مدیر ارشد اجرایی اغلب به هیئت مدیره گزارش می‌دهد. هیئت مدیره بر عملکرد مدیر ارشد اجرایی نظارت می‌کند و در صورتی که احساس کند عملکرد مدیر عامل نتایجی را که می‌خواهند ببینند ایجاد نمی‌کند، می‌تواند انتخاب کند که مدیر ارشد اجرایی را عزل یا جایگزین کند.

نقش مدیر ارشد اجرایی در استخدام و حفظ کارکنان

مدیر ارشد اجرایی مسئول استخدام اعضای سطح C تیم اجرایی و اخراج افرادی است که مطابق با استانداردهای تعیین‌شده او نیستند. این اشخاص وظیفه دارند به مدیرارشد اجرایی در زمینه‌های عملکردی مشاوره دهند؛ از جمله مدیر ارشد مالی (CFO) در برنامه‌ریزی مالی و مدیریت ریسک، مدیر ارشد عملیاتی (COO) در عملیات تجاری، مدیر ارشد فنی (CTO) در مورد الزامات فناوری، مدير ارشد فناوری اطلاعات (CIO) در فرآیندهای IT، مدیر ارشد بازاریابی در بازاریابی و فروش، مدیر ارشد داده در علم داده و تجزیه‌وتحلیل، و مدیر ارشد منابع انسانی در مدیریت منابع انسانی و استعداد. این مدیران به مدیر ارشد اجرایی در تدوین استراتژی و اجرای سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های تعیین‌شده توسط CEO کمک میکنند و از طرف او مسئول مدیریت حوزه‌های عملکردی خود هستند.

مثال‌هایی از مدیران ارشد اجرایی موفق در دنیای واقعی

• استیو جابز در سال 1976 شرکت اپل را با هدف کمک به جامعه از طریق ساخت ابزارهایی برای ذهن، تأسیس کرد. زمانی که CEO اپل بود، این شرکت محصولاتی مانند کامپیوتر مکینتاش، آیفون و آی‌پد را توسعه داد و موسیقی دیجیتال را از طریق iTunes متحول کرد. با این حال، اپل در دهه 1990 با مشکلات مالی دست‌وپنجه نرم می‌کرد و تا حدودی به دلیل کاهش فروش کلون‌های مک به ورشکستگی نزدیک شد. جاه‌طلبی او تا زمان مرگش در سال 2011، اپل را به یکی از موفق‌ترین و تأثیرگذارترین شرکت‌های جهان تبدیل کرد. در سال 2018، اپل اولین شرکت تجاری عمومی ایالات متحده شد که ارزش آن به 1 تریلیون دلار رسید.
• جف بزوس در سال 1994 آمازون را تأسیس کرد که در ابتدا به‌عنوان یک کتابفروشی آنلاین در گاراژ فعالیت می‌کرد. تلاش‌های پر‌در‌پی بزوس آمازون را به یک فروشگاه آنلاینی که همه‌چیز در آن پیدا می‌شود، تبدیل کرد و مشتریان می توانستند طیف وسیعی از محصولات را خریداری کنند. برای بهینه‌سازی تجربه مشتری، این غول خرده‌فروشی آنلاین عناوین کتاب‌های بیشتری را نسبت به سایر کتاب‌فروشی‌ها عرضه کرد، امتیازاتی مانند خرید با یک کلیک را ارائه داد و نظرات خوب و بد محصولات را منتشر کرد. این شیوه‌ها در حال حاضر رایج هستند، اما در سال 1997 انقلابی بودند. این شرکت وارد تجارت خواربارفروشی شد و با خرید Whole Foods در سال 2017، بیش از پیش جای خود را در این صنعت باز کرد. آمازون در حال حاضر بزرگترین خرده‌فروش و ارائه‌دهنده بلندگوهای هوشمند و خدمات رایانش ابری از طریق AWS است. بزوس در سال 2021 از سمت مدیرارشد اجرایی آمازون کنار رفت تا رئیس اجرایی شود.
• ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و اسپیس‌ایکس،  بنیان‌گذار چندین تجارت دیگر، از جمله شرکتی که بعداً به پی‌پال تبدیل شد و مذاکره‌‌کننده برای خرید توییتر، و کسی است که گفته می‌شود تحولی در حمل‌و‌نقل روی زمین با خودروهای الکتریکی و در فضا با سیستم‌های پرتاب موشک قابل ایجاد می کند.  ماسک در سال 2004 به‌عنوان رئیس هیئت مدیره و معمار محصول به تسلا پیوست و در سال 2008 مدیرعامل شد. ماسک با این باور که بشر باید زندگی در سیارات دیگر را بیاموزد تا به‌عنوان یک گونه زنده بماند، اسپیس ایکس را به‌عنوان مدیرعامل و طراح ارشد در سال 2002 تأسیس کرد و تصمیم گرفت موشک‌ها را قابل استفاده مجدد و مقرون‌به‌صرفه‌تر کند.